افطاری ساده در ماه مبارک رمضان از کلیدواژه‌ای مهم در ادبیات انقلاب اسلامی می‌باشد.
همانگونه که ماه مبارک رمضان در جایگاه خاصی قرار دارد، بالطبع افطاری ساده نیز از ویژگی‌های خاص این ماه بزرگ می‌باشد.
با یک جستجوی ساده در پایگاه اطلاع رسانی امام خامنه‌ای در مورد افطاری ساده، به کلیدواژه‌ای با همین نام برخواهیم خورد که نظرات معظم‌له را به صورت خاص در مورد افطاری ساده جمع آوری کرده است.
کلیدواژه افطاری ساده
با مرور کلیدواژه افطاری ساده، به عبارات جالبی برخواهیم خورد که در ادامه به برخی از این جملات کلیدی اشاره خواهیم کرد.
آنچه انسان در این ماه رمضان، در میان این اعمالِ شخصى و عمومى و مردمى و اجتماعى مشاهده می‌کرد، اطعام مردم به‌صورت عمومى و به‌صورت افطارى ساده و همگانى در بین مردم ما بود که بحمدالله رایج شده است. سال گذشته از مردم عزیزمان خواهش شد که تشریفات افطار را کم کنند، کمیت ضیافت‌شوندگان در افطار را افزایش بدهند؛ امسال در مراکز عمومى، در مراکز مقدس، در خیابان‌ها، در حسینیه‌ها، در جاى جاى کشور، خبرهایى که به ما رسید، نشاندهنده این بود که مردم همت کرده‌اند و این کار را توسعه داده‌اند. توصیه این حقیر این است که این‌جور چیزها را -که در شکل دادن به سبک زندگى اسلامى تأثیر می‌گذارد- هرچه بیشتر توسعه بدهید. امام خامنه‌ای – 1393/05/07
چه بهتر که کسانی که می‌خواهند افطاری بدهند، با همین سنتی که رائج شده است، افطاری بدهند؛ که مردم را، رهگذران را و کسانی را که مایلند از افطاری استفاده کنند، در این سفره‌های رایگان و با بذل و بخشش و گشاده‌دستی، در کوچه‌ها، در خیابان‌ها، در حسینیه‌ها، افطاری می‌دهند. امام خامنه‌ای – 1392/05/18
با بررسی بیشتر منبع فوق می‌توان به مقالات جالب علمی و مستند دیگری نیز دست یافت. مقالاتی که تلویحا به ثمرات، نتایج و آثار ترویج افطاری ساده اشاره کرده است.
فرهنگ سازی و آثار ترویج افطاری ساده
آقای دکتر حسن خجسته در یادداشتی به بررسی نقش رسانه در گسترش این سنت حسنه به عنوان یک مناسک دینی – اجتماعی پرداخته است و در خصوص افطاری ساده چنین می‌نویسد:
برای رسانه‌ی ملی و سایر رسانه‌ها «افطاری» هسته‌ی اصلی و نقطه‌ی کانونی بهره‌برداری اجتماعی از ویژگی‌های ممتاز ماه مبارک رمضان است، زیرا شیاطین دربند هستند و دل‌ها و جان‌ها آماده‌تر از هر زمان دیگر برای قرارگرفتن در مسیر الی‌الله هستند. هرچند چیستی و چگونگی مناسک‌سازی افطاری و گسترش آن در همه‌ی سطوح جامعه و نقش و کارکردهای رسانه‌های جمعی و رسانه‌های سنتی، محتاج بحث مستوفا در فرصت مناسبی است، اما برخی از آثار و نتایج آن را در همین مختصر می‌توان برشمرد:
- جلب رحمت واسعه‌ی خداوند برای مشارکت‌کنندگان و جامعه‌ی آن‌ها که به عنوان بزرگترین دستاورد
- تلطیف ارتباطات میان فردی و اجتماعی و آمادگی برای اصلاح روابط میان دیگران و جامعه
- تقویت هویت دین‌مداری فرد و جامعه و ایجاد مقاومت در برابر هرگونه زمینه‌های تضعیف یا تخریب باورها و رفتارهای دینی
- تقویت احساس شادمانی فردی و جمعی به دلیل رضایت از نتیجه‌ی مشارکت در مناسک افطاری
- تقویت مشارکت اجتماعی در یک زمینه‌ی دینی و مردمی
علاوه بر این حجت الاسلام و المسلمین استاد عالی در گفتاری در خصوص چرا افطاری ساده؟ چنین بیان می‌کنند که:
در بحث افطار انواع مختلفی از افطاری دادن وجود دارد، یک دسته افطاری است که در آن اسراف یا تفاخر و تحقیر وجود دارد که این کار یک فعل و حرکت حرام است و گناه انجام گرفته است.
نوع دیگری وجود دارد که در آن اسراف یا تفاخر نیست، اما هزینه‌ی زیادی برای آن صرف شده است، مثلاً مراسم افطاری را در نظر بگیرید که در آن غذاهای گوناگون وجود دارد و تجمل زیاد است، یعنی با هزینه‌ای که هزار نفر را می‌توان اطعام داد، ده نفر را افطاری دهند.
حالا این افطاری را مقایسه کنید با یک افطاری ساده و کم هزینه که به جای تجملات و غذاهای رنگارنگ در آن سعی می‌شود تعداد افراد بیشتری شرکت کنند و افطار کنند. مشخص است که اسلام نظر مساعد‌تری نسبت به افطاری ساده و با حضور بیشتر مسلمین دارد.
در زمینه‌ی افطاری ماه رمضان، گذشته از بحث ثواب، آن چیزی که مهم است مسئله‌ی اقامه و برپایی یک فرهنگ است. شکی نیست که افطاری‌های پرهزینه در صورتی که حتی گناه هم نباشد، اقامه‌ی فرهنگی است که می‌تواند آسیب‌های متعددی را به همراه داشته باشد. هنگامی که افطاری‌ای این چنین پرهزینه باشد، طبیعی است که همه آن را می‌بینند و می‌تواند زمینه‌ی تفاخر و حسرت خوردن دیگران و اسراف را به همراه داشته باشد. اما اگر یک افطاری ساده به شکلی همگانی به طور مثال در مساجد، در حرم‌ها، در خیابان‌ها و معابر عمومی داده شود، این حرکت دیگر مجالی برای چشم و هم‌چشمی و فخر‌فروشی و تحقیر دیگران را فراهم نمی‌کند و برعکس جمعی از مومنین را دور یکدیگر جمع می‌کند و با یکدیگر انس می‌دهد و زمینه‌ی حل بسیاری از مشکلات در همین جمع‌های ساده فراهم می‌شود.
توجه کنید این حرکت که تا چه اندازه می‌تواند منشاء خیر شود. خداوند متعال جمع‌های ایمانی را دوست دارد و به آن برکت می‌بخشد. مسیر ایمانی هرچه بی تکلف‌تر و هرچه تشریفات کمتر باشد، طبیعی است که به اصل و روح مطلب بیشتر پرداخته خواهد شد. بنابراین علاوه بر تمام مزایایی که افطاری‌های ساده دارد، یک فرهنگی شکل می گیرد که در آن زمینه‌ی رسیدن به اصل بندگی و نیت خالص برای عبادت خداوند فراهم می شود. از طرف دیگر افطاری‌های مجلل و پرهزینه، زمینه‌ی دوری از خداوند را بیشتر مهیا می‌کند. تاکید حضرت آقا بر برپایی افطاری های ساده که واقعاً یک موضوع چشم نواز و لذت بخش در سطح عمومی است، برای رسیدن به اصل عبادت و چشم پوشی از فرعییاتی نظیر تجملات و چشم و هم چشمی‌ها است.
مجموعه انقلابیون به میزبانی مسجد امام هادی علیه‌السلام اقدام به پذیرایی از روزه‌داران گرامی در ماه مبارک رمضان در قالب سفره افطاری ساده کرد که این امر جز با عنایت خداوند متعال، همکاری همسایگان محترم همیاری خیرین گرامی امکان پذیر نبود.
با برنامه ریزی انجام شده همزمان با آغاز ماه میهمانی خدا، ماه بخشش و مغفرت گناهان؛ با سفره افطاری ساده میزبان بندگان خوب خدا بودیم و خداوند متعال را شاکریم تا لیاقت پذیرایی از بندگانش را به مدت 30 شب به ما عنایت فرمود.
